خـواص و مـضـرات جودوسر و جو
جــو
جو اولین غله کشت شده در تاریخ به شمار می آید و امروزه یکی از اصلی ترین غلاتی است که معمولاً در نان، نوشیدنیها و انواع خوراکی ها یافت می شود.
تفاوت جو و جو دوسر
جو و جو دوسر دو نوع مختلف جبوباتی است که در دنیا رشد می کند این دو نوع حبوبات هم توسط انسان و هم توسط احشام و چارپایان مورد استفاده قرار می گیرد. اما طریقه استفاده آنها، روش کاشت و ارزش غذایی هریک متفاوت است. بیشتر جو دوسر در آمریکا کاشت می شود و برای مصرف چهارپایان است و جو بیشتر برای تولید آبجو استفاده می شود.
جو دوسر (Oats) نام لاتین : Avena sativa
از نظر ساختمانی کاملا باریک و کشیده و از دو طرف یکسان است برای همین با آن جو دوسر می گویند.جو دو سر در آب و هوای سرد و مرطوب با هر نوع خاک رشد می کند. به طور گسترده در ایران کشت نمی شود. برای اولین بار جودوسر در اصفهان به طور زراعی کشت شد. و آن را می توان در آذربایجان، لرستان، فارس و اراک مشاهده کرد.
نوعی غلات است که از دانه استفاده می شود. برای مصرف انسانها بسیار مفید است و علاوه بر این خوراک دام نیز استفاده می شود. انواع مختلف آن جو پوست کنده و بلغور جو دوسر می باشد.
جو (Barley) 1. نام لاتین Hordeum vulagare
از خانواده سبزی هاست و ارزش غذایی بالایی دارد. از نظر ساختمانی گیاهی است علفی شبیه به گندم است. جو در همه جای دنیا با هر آب و هوایی رشد می کند.جو در خوراک دام و به میزان زیادی در تولید آبجو و نوشیدنی های الکلی استفاده می شود. جو نیمکوب در سوپ و تاس کباب استفاده می شود نان جو هم مورد استفاده بسیاری از کشورها و فرهنگهاست.
خواص جو دوسر یا یولاف
1. از نظر طب سنتی دارای طبیعتی معتدل . نه سرد و نه گرم و به عقیده برای محققان کمی خشک است.
2. ترکیبات شیمیایی جودوسر؛ الیگو و پلی ساکاریدهای محلول (ساکاروز؛ کتوز؛ بتا ـ گلوکان، گالاکتوآرابینوکسیلانها ؛ پلی فنلهای آمیدی (اونانترامیدها) ؛ استرول ها ( سیستوسترول، دلتا ـ 5ـ اونااسترول) ساپونین های استروییدی (اوناکوزیدهای A,B) ؛ آمینواسید (اونیک اسید A,B) فلاویونئیدها (ویتکسین ،ایزوویتکسین ، آپی ژنین، ایزواورینتین ؛ سیلیس و عناصر معدنی (آهن،منیزیم، روی، منگنز و ...) سیلیسیک اسید ؛ اسیدهای چرب؛ ویتامین های گروه B شامل وB9 ,B1, B2,B3, B4 ,B5 ,B6 و ویتامین های A,E,K
3. مورد استفاده انسان و دام است.
4. جودوسر خالص فاقد گلوتن است و برای بسیاری افراد با عدم تحمل گلوتن ایمن است. با این حال، جودوسر اغلب با گلوتن آلوده است زیرا ممکن است در ترکیب با دانه های حاوی گلوتن مانند گندم، چاودار و جو پردازش شده باشد.
5. جو پوست کنده در صبحانه و شیرینی پزی استفاده می شود.
6. جو دو سر غنی از فیبر محلول و نامحلول است. فیبر نامحلول در لوله گوارش حرکت می کند آب را از روده ها می گیرد تا مواددفعی را حجیم کرده وعبور آنها از دستگاه گوارش و بدن را آسان کند. و فیبر محلول به یک غلظت ژل مانند می رسد که گوارش را کند کرده و باعث احساس سیری در ما می شود.
7. جو دوسر بواسطه داشتن یک فیبر محلول مهم به نام بتاگلوتان خاصیت درمانی بالایی دارد و ضد سرطان است.
8. جو دو سربه دلیل مواد ارگانیک ویژه ای که دارد در صنایع بهداشتی و داروسازی کاربرد فراوانی داشته و مصرف آن یک نوع غذا درمانی محسوب می شود.
9. جو دو سر بدون شک مغذی تر از جو معمولی است و در جهان به طور گسترده به عنوان مکمل صبحانه استفاده می شود.
10. دارویی بسیار مناسب برای درمان ضعف مفرط ناشی از بیماری های و همچنین تقویت کودکان و افراد مسن است.
11. سبوس جودوسر سرشار از پروتئین است. پروتئین مورد نیاز روزانه بدن را تأمین می کنند. در تهیه کیک، بیسکویت، مافین، خمیر پیتزا و غیره استفاده می شود.
12. برای درمان نقرس
13. جودو سر اثر ملین داشته، یبوست را برطرف می کند و بواسیر را بهبود می بخشد.
14. مناسب برای التیام زخم های کهنه و شدید است.
15. دانه جو دو سر سبوس دار اثر مدر داشته و در درمان سنگ کلیه، انواع ناراحتی های کلیه، عدم دفع ادرار، آب آوردن انساج و به کار می رود.
16.درمان سرفه، ورم حلق ، حنجره و اخلاط خونی.
17. برای تقویت کودکان و افراد کهنکسال و بیمارانی که دوره نقاهت را می گذرانند.
18. درمان کمر درد، درد پهلو و قولنج ها ( بصورت ضماد با سرکه)
19. برای رفع خستگی پاها، سرمازدگی، تاول زخمها
20. تمام خواص جودوسر متعلق به سبوس جودو سر است نه بلغور جودوسر
21. بلغور از دانه های جو دو سر درست می شود که سرشار از کالری و گلوسیدها است وفیبر کمی دارد.
22. سبوس از پوشش فیبردار جودوسر حاصل می شود که سرشار از بتاگلوکان است و این فیبر اصلی ترین و مهمترین فیبر موجود در آن است.
23. سبوس جودوسر منبع فوق العاده ی املاح معدنی و ویتامین های مانند ویتامین B، E زینک (روی) منکنز و غیره است که محافظ خاصیت ارتجاعی پوست است و بهترین منبع ویتامین B2 است که تأثیر زیادی روی محافظت پوست و مو و ناخن ها دارد.
24. مصرف منظم جو دو سر به مدت سه هفته باعث کاهش 23درصد کلسترول تام، 23 درصد کلسترول بد LDL ، و 21درصد تری گلیسیرید و 20 درصد کلسترول HDL می شود.
25. در پایین آوردن فشار خون موثراست و احتمال سکته قلبی و مغزی کاهش می دهد و در بهبود کارایی قلب مفید است.
26.کاهش کلسترول بد خون (بدون اینکه سبوس آن گرفته شود باید استفاده شود)
27. اثر اسید اوریک را کاهش می دهد.
28. برای دفع سنگ کلیه و مثانه مفید است.
29. حفظ تعادل قند و انسولین خون ؛ بهترین غله برای افرادی که بیماری دیابت نوع 2 دارد.
30. فیبر بالای جودوسر در داشتن روده سالم تر و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده موثر است.بهترین دارو برای روده بزرگ می باشد.
31. وجود فیبر زیاد در این غله سبب می شود با سلولهای سرطانی مقابله کرده و از فعالیت آنها می کاهند و به بدن کمک می کند تا با انواع سرطانها به ویژه روده بزرگ مقابله کند.
32. انواع ویتامینها، الیستاسین، ویتامین E، کلاژن و آهن موجود در جودوسر مانع پیری و چین و چروک پوست شده و از فعالیت رادیکالهای آزاد جلوگیری کرده و فرآیند پیری را به تعویق می اندازد.
33. توانایی بتاگلوکان در کمک به توتروفیلها به عنوان سربازان سیستم ایمنی که به سرعت به قسمت آسیب دیده بدن رفته و میکروب ها را از بین می برند.
34. توان دفاعی سیستم ایمنی در برابر مهاجمان خارجی را با افزایش توانایی ماکروفاژها، نوتروفیلها و سلولهای کشنده طبیعی بالا می برد تا با چالشهایی مانند باکتری ها ویروسها ، قارچها وانگلها مبارزه کند.
35. جودوسر دارای آنترولاکتون ـ یک لیگنان با خواص شیمیایی گیاهی است که فعالیتی آنتی اکسیدانی دارد و از سرطان جلوگیری می کند. آنتی اکسیدانها رادیکالهای آزاد ناشی از محیط که به سلولها DNA آسیب رسانده و می توانند باعث سرطان شوند را خنثی می کنند.
36. فیبر بالای جودوسر در داشتن روده سالم تر و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده موثر است. و با وجود داشتن گلوتن (در حد متوسط) بیماران مبتلا به سلیاک می توانند در حد متوسط از این غله استفاده کنند. (سلیاک وضعیتی است که در آن پوشش روده کوچک آسیب دیده و تنها بخشی از مواد غذایی جذب می شود.)
37. جودوسر یک کربوهیدرات دیر هضم و یک منبع سرشار از پروتئین و انرژی بدن است . کربوهیدرات بالای این غله به افزایش انرژی و هوشیاری بدن کمک می کند.
38. هر وعده مصرفی جودوسر دارای دوزمناسبی از آهن است که برای تشکیل هموگلوبین ضروری است.
39. وجود ویتامین K در این غله به عنوان ماده منعقد کننده خون عمل می کند، به حفظ سلامتی استخوانها کمک می کند و در مبارزه با بیماریهایی مانند آلزایمر و سرطان موثر است.
مـضـرات جـو دوسـر
1. مصرف جوددوسر در افرادی که سابقه حساسیت به غلات دارند احتمال واکنش های حساسیتی و درماتیت پوستی وجود دارد. (خصوصاً افرادی که گلوتن گندم حساسیت دارند.) در صورت مصرف اثرات جانبی افزایش دفع و حجم مدفوع، نفخ و گاز شکمی گزارش شده است.
2. مصرف جودوسر همزمان با داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز می تواند سبب تشدید اثر این داروها گردد.
3. بهتر است بیمارانی که انسداد روده ای یا اختلال عملکرد تیروئید دارند از مصرف فرآورده های خوراکی این گیاه خودداری کنند.
4. خانم های باردار و شیرده و کودکان در مصرف این غله جانب احتیاط را رعایت کنند.
5. به علت محتوای گلوتن گیاه، بیماران مبتلا به سلیاک و درماتیت هرپتی فرم باید از مصرف آن خودداری کنند.
خـواص جو
1. از نظر طب سنتی دارای طبیعتی سرد و خشک است.
2. مواد مغذی جو کمتر از گندم است ولی در 100 گرم جو؛ 11 گرم آب ؛ 8 گرم پروتئین؛ 78 گرم مواد نشاسته ای؛ 16 میلی گرم کلسیم؛ 189 میلی گرم فسفر ؛
2 میلی گرم؛ آهن؛ 3 میلی گرم سدیم؛ 160 میلی گرم پتاسیم؛ 12میلی گرم ویتامین B1؛ 5 میلی گرم ویتامین B2؛ 3 میلی گرم ویتامینB3
جو حاوی انواع پلی ساکاریدها نظیر نشاسته و دکسترین است. گیاهک جوانه جو حاوی ترکیبات روغنی از جمله اسیدهای چرب شامل؛ اسید استئاریک، اسید پالمتیک؛ اسید اولئیک و اسید لینولئیک میباشد.
از نظر ارزش غذایی بین دانه جو، دانه های در حال رشد و جوانه زده آن تفاوت عمده ای می باشد.
3. انواع آن؛ 1. جو پوست نکنده که هنوز سبوس آن جدا نشده است. 2. جو پوست کنده که پوست آن گرفته شده است؛ 3. جو سفید که پوست و سبوس آن گرفته شده و به نام «جومرواریدی» معروف است.
4. احشام و چارپایان غلات دیگر را به جو ترجیح می دهند. زیرا جو را به دلیل پوست آن مصرف نمی کنند.
5. گلوتن موجود در جو، ماده ای نرم، سازگار و آرام بخش بوده و به علت آبدار بودن موجب رفع عطش شده و سبب انقباض عضلانی ، اضطراب و تورم شکم نمی شود.
6. پوست جو در غلات صبحات استفاده می شود. جو نیمکوب بیشتر در سوپ استفاده می شود.
7. جو حاوی مقادیر زیادی فیبر که سلامت دستگاه کوارش را تضمین می کند.
8. دارای پروتئاز می باشد و ضد سرطان است.
9. کلسترول خون را کاهش می دهد.
10. جو برای درمان ضعف عمومی بدن (همراه با جو دوسر و گندم)
11. پروتئین مورد نیاز روزانه بدن را تأمین می کند.
12 مصرف آن در درمان بیماریهای قلبی ، سرطان، دیابت نوع 2 موثر است.
13. خاصیت ضدالتهابی آن به تقویت سیستم ایمنی و بهبود آنژین صدری و التهابات حفره ای دهان تا حدی کمک می کند.
14. ملین است و به عملکرد دستگاه گوارش کمک می کند.
15. جو در طب سنتی ماده محرک برای تولید شیر است.
16. قابض و خشک کننده است.
17. غلیان صفرا و خون را تسکین می دهد.
18. تب های گرم و تبهای سل را تقلیل می دهد.
مـضـرات جـو
1. به علت داشتن گلوتن گیاه، بیماران مبتلا به سلیاک و درماتیت هرپتی فرم (خصوصاً کسانی که به گلوتن گندم حساسیت دارند) باید از مصرف آن خودداری کنند.