ملکه زنبور عسل

 ملکه زنبور عسل

ملکه، مادر همه زنبور های کلنی و به عنوان مهم‌ترین و با ارزش‌ترین افراد کندو شناخته شده است. ملکه از تخم بارور یا لارو ماده جوان کمتر از 3 روز بوجود می‌آید. سلول‌های ملکه معمولاً به صورت عمودی در سطح و حاشیه شان‌ها ساخته می شود در صورتی که سلولهای زنبورهای کارگر و نر به صورت افقی قرار دارند. (منظور از کلنی:جاندار پر سلولی ساده می باشد که ازسلول های کم و بیش یکسان ساخته شده و بین سلول های ان ارتباط زیستی وجود دارد و هر سلول مستقل از سلول دیگر عمل میکند.)

ملکه باکره تقریباً نزدیک به یک هفته آماده جفتگیری می‌گردد و در یک روز آفتابی و معمولا بعداز ظهر از کندو خارج شده و در آسمان و در محل تجمع زنبورهای نر، حداقل با 10 عدد زنبور نر جفتگیری کرده و در حالتی که اندام تناسلی آخرین زنبور نر به عنوان علامت جفت‌گیری در واژن آن است. به کندو باز می‌گردد و دو روز بعد تخم گذاری را شروع می نماید.

نوزادان ملکه شبیه کارگرها اما سریع‌تر از آن‌ها رشد و به صورت زنبور کامل در می‌آید . ملکه در طول حیات خود فقط از شیر زنبور یعنی ژله رویال، تغذیه می‌کند. نوع غذا و زیاد بودن مقدار و کیفیت آن باعث می شود که ملکه به تمام معنا کامل و دستگاه تولیدمثل کامل داشته باشد. کارگرها پس از متولد شدن ملکه، عملا او را نادیده می‌گیرند اما خیلی زود جلب او می‌شوند و به تغذیه و تیمار او می‌پردازند.

نوزادان پس از خروج از تخم بعد از طی دو مرحله به صورت زنبور کامل در می‌آیند. در مرحله اول به صورت کرم‌های سفیدی هستندو در خانه‌های کوچکی به سر می‌برند و پرستاران به آن‌ها غذا می‌رسانند و پس از چند روز به صورت زنبورهایی در می‌آیند که هنوز کامل نشده‌اند  و به حالت خوابیده و خشک شده به سر می‌برند (مانند حالت پروانه ابریشم در پیله) به این جهت غذا نمی‌خورند تا وقتی که به صورت حشره کامل درآیند.

ملكه زنبورعسل به سادگي از كارگران و زنبور نر مشخص مي‌شود. ملكه نسبتاً درشتر و درازتر از كارگران و نر است، ولي پهن‌تر از آنها نيست. از آنجا كه شكم ملكه طويل و در سطح زيرين پهن است، طول بال‌هايش نسبت به بدن از بال كارگرها و زنبورهاي نر كوتاه‌تر است. نيش ملكه كمي خميده است و نسبت به نيش زنبور كارگر دندانه‌هايي دارد كه فقط براي از بين بردن ملكه‌هاي رقيب بكار مي‌رود. حركت ملكه در مواقع عادي ملايم است ولي در مواقع ضروري مي‌تواند با سرعت حركت كند.

جنسیت ملکه ماده بوده و مهم‌ترین وظیفه‌اش تخم‌گذاری می‌باشد. ملکه به عنوان رهبر کندو محسوب می‌شود و اگر ملکه را بردارند و یا کشته شود و جانشینی برای او وجود نداشته باشد بعد از سه یا چهار ساعت تمام کارهای کندو متوقف می‌شود و بعد از مدتی زنبورها حدوداً ظرف دو روز اگر داخل کندو تخم روز وجود داشته باشد شروع به تولید شفیره ملکه برای تولید ملکه جدید می‌کنند؛ پس از مدت دو هفته ملکه‌ها از شفیره بیرون می ایند وباهم مبارزه می‌کنند تا سرانجام قوی‌ترین آنها دوباره رهبری کندو را به عهده می‌گیرد اما اگر تخم روز داخل کندو نباشد. بعد از مدت کوتاهی کارگران شروع به بکرزایی می‌کنند و کندو نر ریز می‌شود و در معرض نابودی قرار می‌گیرد.

 ملکه از اواخر فروردین تا اواخر خرداد در شرایط متعادل روزانه حدود ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تخم می‌گذارد.
ملکه‌ها و کارگرها از تخم‌های لقاح شده(۳۲ کروموزوم) و نرها از تخم‌های غیر لقاح شده(۱۶ کروموزوم)، به وجود می‌آیند.
طول بدن ملکه بسته به هر نژاد متفاوت می‌باشد و به طور طبیعی بیش از ۵ سال می‌تواند زنده بماند.
در زنبورداری تجاری بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود به علت کاهش تخمریزی (در سال اول ۵۰٪ و در سال دوم ۲۵٪ تخمریزی می‌کند و در سالهای آینده ۲۵٪ تخم می‌گذارد به همین دلیل زنبوردار ملکه را در سال سوم حذف می‌کند).

ملکه زنبور عسل در زمان شفیرگی عسل و گرده نمی‌خورد و بجای آن [ژله رویال از غدد ترشحی زنبوران کارگر می‌باشد] مصرف می‌کند و بخاطر همین تک غذا بودن در ۵ روز اول زندگی ۱۲۵۰ برابر بزرگتر از بقیه زنبوران می‌شود و عمر این زنبور از حدود ۴۵ روز به ۵ تا ۷ سال افزایش پیدا می‌کند و شفیره‌ای که از عسل و گرده تغذیه شود هیچگاه به ملکه تبدیل نشده و کارگر خواهد شد. ملکه تا آخر عمر توسط  ژله رویال تولیدی کارگران تغذیه می‌شود.

زنبور نر
زنبورهای نر در کندو تنها وظیفه بارور نمودن ملکه را دارند و تا می‌توانند عسل می‌خورند و دارای نیش نمی‌باشند. دارای سر و بال‌های بزرگ می‌باشند. توانایی جمع‌آوری شهد و گرده را نداشته و تقریباً ۲۴ روز زنده می‌مانند.
زنبور نر در حجره‌های بزرگ‌تری نسبت به زنبورهای کارگر پرورش می‌یابند. تخمهای بارور نشده ملکه به زنبور نر تبدیل می‌شوند.